Józefa Krzak
Urodzona 16 sierpnia 1954 roku w Trześni, obecnie mieszkanka Przecławia. Absolwentka Studium Nauczycielskiego w Tarnowie (1975) oraz Pedagogicznego Studium Bibliotekarstwa i Informacji Naukowej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie (1993), nauczyciel dyplomowany, od września 2011 r. na emeryturze.
Od 2004 r. należy do Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieleckiej im. Władysława Szafera w Mielcu oraz do Klubu Środowisk Twórczych przy TMZM.
Jej pasją jest fotografowanie otaczającego nas świata, otrzymała wiele nagród na konkursach regionalnych i ogólnopolskich. Interesuje się bogatą historią regionu, a w szczególności Przecławia i okolicy. W 2014 r. założyła wraz z grupą aktywnych mieszkańców Przecławia Stowarzyszenie „Przecławski Krąg” (www.przeclawskikrag.pl), które oprócz działalności statutowej, podjęło się opieki nad kościółkiem św. Bernardyna ze Sieny w Przecławiu i czyniło starania o pilny remont zabytku, rodzimej perełki przecławskiej architektury.
W roku 2014 napisała i wydała książkę pt. „W służbie przecławianom – 135 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Przecławiu”, a w 2015 r. opracowała broszurę pt. „Kościółek pw. św. Bernardyna ze Sieny w Przecławiu”.
Za swoją sumienną pracę nauczycielską, działalność kulturalną, pisarską i społeczną została nagrodzona wieloma nagrodami, między innymi: Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego, Złotą Odznaką 50-lecia TMZM - 2014, Medalem Komisji Edukacji Narodowej – 2010, Odznaką Honorową Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Zasłużony dla Kultury Polskiej” – 2012, Brązowym Medalem „Za Zasługi dla Pożarnictwa” – ZW Ochotniczych Straży Pożarnych RP - 2014 oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi w 2016 roku.
W roku 2019 oddała w ręce Czytelników publikację na temat tradycji i zwyczajów wigilijnych i Świąt Bożego Narodzenia na Ziemi Przecławskiej pt. „Wigilia na Ziemi Przecławskiej”. Już gromadzi materiały do napisania szerszej historii kościółka pw. św. Bernardyna ze Sieny w Przecławiu.
Od 2020 roku jest członkiem Mieleckiej Grupy Literackiej „Słowo”.
Boże Narodzenie to najbardziej rodzinne święta. Liczne tradycje i symbole wprowadzają nas w świąteczny nastrój, jaki pamiętamy z dzieciństwa.
Książka pt. „Wigilia na Ziemi Przecławskiej” powstała z potrzeby serca. Na rynku wydawniczym istnieją liczne publikacje traktujące o współczesnym celebrowaniu Wigilii i świąt Bożego Narodzenia. Można znaleźć w nich mnóstwo przepisów na dania związane ze wspomnianymi świętami. Natomiast nigdzie nie natknęłam się na opisy tradycji, zwyczajów i charakterystycznych potraw wigilijnych związanych z naszą najbliższą okolicą.
Moim zamysłem było ocalić od zapomnienia te przecławskie obrzędy i dawne przepisy kulinarne, by przekazać je kolejnym pokoleniom.
Dla mnie, jako autorki tej książki największym podziękowaniem będzie, jeśli chociaż częściowo zaspokoi ona oczekiwania Czytelników. Mam skryte marzenie, by niniejsza publikacja zachęciła mieszkańców Ziemi Przecławskiej oraz wszystkich się z niej wywodzących do mozolnych poszukiwań do własnych badań dotyczących tematyki opisanej w książce.
Józefa Krzak
Historia kościółka pw. Św. Bernardyna w Przecławiu
Kościółek pod wezwaniem św. Bernardyna ze Sieny w Przecławiu, przy ulicy Krzywej 2, o którym mowa w tym folderze, to trzecia budowla na tym samym miejscu. Pierwszy, drewniany, modrzewiowy kościółek wybudowany w 1456 roku, pełnił funkcję kaplicy przy istniejącym tu szpitalu dla ubogich. Wg zapisków, posiadał trzy ołtarze. Uznaje się, że fundatorem szpitala dla ubogich, jak i kościółka św. Bernardyna, byli właściciele Przecławia – Koniecpolscy. Dlatego nad wejściem z lewej strony jest zawieszona metalowa tarcza z herbem rodu Koniecpolskich – „Pobóg”.
Kolejną, również drewnianą kaplicę na tym samym miejscu, wzniesiono w 1786 roku. Niestety, drewniany kościółek spłonął, prawdopodobnie przez zaprószenie ognia. Ocalał tylko obraz św. Bernardyna ze Sieny z głównego ołtarza. Nadpalony w lewym, dolnym rogu, zwinięty w rulon, został położony na strychu kościoła parafialnego. Na odbudowę nowego kościółka nie było funduszy, bo pożary, które często nawiedzały Przecław, powodowały zubożenie mieszczan, bywało, że nawet dwa razy do roku pożar niszczył dorobek przecławian. Przerażeni mieszkańcy modlili się i składali ofiary w intencji odwrócenia klęski pożarów. Wówczas to, znanym
z pobożności dwom braciom Muniakom, jednej nocy przyśnił się ten sam sen: „Pożary w Przecławiu ustaną, jeżeli św. Bernardyn powróci do głównego ołtarza w kaplicy na poprzednie miejsce”. Przejęci tą wizją w 1858 roku bracia Muniakowie – przecławscy murarze, wspólnie z mieszczanami przystąpili do odbudowy spalonego kościółka Odkąd obraz św. Bernardyna został umieszczony w głównym ołtarzu nowo wybudowanego kościółka pod jego wezwaniem, pożary w miasteczku ustały. Na obrazie do dzisiaj widnieje nadpalony róg. Ocenia się pochodzenie obrazu na XVII --XVIII wiek.
W kościółku znajdują się rzeźby: Chrystusa Zmartwychwstałego, Matki Boskiej Bolesnej, kamienna figurka św. Stanisława biskupa, krucyfiks ludowy. Zachowały się obrazy: Chrystusa Salwatora, Wniebowzięcia N.M. Panny, Dysputa św. Katarzyny, św. Antoniego
z Dzieciątkiem i Matki Bożej Gidelskiej. Wspomnienie św. Bernardyna ze Sieny przypada na dzień 20 maja.
Aby remontować bardzo zniszczony kościółek, powstało w 2014 r. Stowarzyszenie „Przecławski Krąg”, które założyła Józefa Krzak wraz z grupą aktywnych pań i panów - mieszkańców Przecławia, którzy jako członkowie Stowarzyszenia troszczą się o czystość i estetyczny wygląd.
Dzisiaj, na początku 2020 roku kościółek, ogrodzenie i otoczenie odzyskało swoją świetność, pozostały jeszcze do renowacji wyposażenie: obrazy, rzeźby i ołtarz.
Zachęcamy do odwiedzin strony internetowej Stowarzyszenia „Przecławski Krąg” – www.przeclawskikrag.pl, gdzie można zapoznać się z działalnością członków Stowarzyszenia i prześledzić kolejne etapy remontu kościółka.
Fragment publikacji „Kościółek św. Bernardyna ze Sieny” autorstwa Józefy Krzak
Przecław 2015