Durak Piotr
Piotr Durak (ur. 22 sierpnia 1985 roku w Mielcu) – polski prozaik, poeta, dziennikarz i podróżnik.
Ukończył Szkołę Podstawową nr 9 w Mielcu. W 2004 roku zdał maturę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Konarskiego w Mielcu. Od 2009 roku absolwent polonistyki Uniwersytetu Rzeszowskiego. W okresie studiów pracował m.in. jako murarz, pomocnik operatora pługu śnieżnego, mechanik rowerowy, rozwoziciel pizzy, korepetytor, dziennikarz, korektor[1]. Pisywał recenzje do regionalnych i ogólnopolskich czasopism literackich. Był też spadochroniarzem w Sekcji Spadochronowej Aeroklubu Rzeszowskiego. W roku 2007 był współpracownikiem i korektorem w mieleckim Tygodniku Regionalnym "Korso".
W latach 2005-2009 członek Sekcji Twórczości Literackiej UR, współzałożyciel studenckiej grupy poetyckiej "Polifonia". W latach 2008-2009 aktor w Studiu Teatralnej Ofensywy Studenckiej przy UR. W latach 2005-2010 był członkiem Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Rzeszowie. Od 2006 roku pełni funkcję wiceprezesa mieleckiej Grupy Literackiej "Słowo". W roku szkolnym 2009-2010 nauczyciel polonista w Gimnazjum im. Jana Pawła II Sióstr Prezentek w Rzeszowie. Stypendysta Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Debiutował w rzeszowskim BWA w kwietniu 2005 roku. Opublikował dwa zbiory wierszy: Odnaleźć siebie (SCK, Mielec 2006), Wiatrołomny (Biblioteka "Frazy", Rzeszów 2008) oraz dwie powieści: Ostatni rok (Rzeszów 2007, SCK Mielec 2009), Dzienniki rowerowe ("Nowa Dobra Literatura", Kraków 2011). Jest autorem blogu literackiego Raport zza mgły. W roku 2007 otrzymał honorową nagrodę im. Andrzeja i Brutusa Strumskich za Najlepszy Debiut Literacki Roku 2006, przyznawaną przez rzeszowski oddział Związku Literatów Polskich. Twórczość Piotra Duraka była omawiana w podkarpackich mediach, stała się też obiektem badań języko- i literaturoznawczych[2].
Pasjonat podróży rowerowych[3], spływów pontonowych i wspinaczki górskiej. Zdobywca większości szczytów Korony Gór Polskich. Z aparatem fotograficznym odwiedził kilkadziesiąt miejsc opuszczonych przez człowieka. W kwietniu 2009 roku wraz z ekipą Polskiego Towarzystwa Nukleonicznego spędził tydzień na Ukrainie w opuszczonej strefie po katastrofie reaktora w Czarnobylu. Efektem wyjazdu była seria reportaży w lokalnych mediach i wystawa fotografii w Uniwersytecie Rzeszowskim[4]. Na przełomie lipca i sierpnia 2009 roku przepłynął samotnie pontonem trasę z Rzeszowa do Gdańska. W lipcu 2010 roku dokonał samotnego spływu pontonowego Dunajcem, od Nowego Targu do ujścia w Opatowcu i dalej, Wisłą, do Sandomierza. Akcja miała na celu oszacowanie strat powodziowych i stworzenie reportażu z zalanych terenów. Podróżuje samotnie, bez rozgłosu i pomocy z zewnątrz.
Sonet o wiośnie II
Wiosna błotem wypełnia dziurawe chodniki,
Śmierdzi gnijącym ścierwem psa padłego w grudniu,
Szerzy syf i choroby, krok robactwa dudni
W ściany przegniłej trumny ukrytej w piwnicy.
Brudni, brzydcy, obdarci, straszni i zmęczeni,
Kopulują po parkach obleśni gówniarze.
Wiosenne słońce bluzga w wygłodzone twarze.
Rzeka ma kolor moczu, wśród zgniłej zieleni.
I tylko śnieg, jak kłamca, próbuje ocalić
Sytuację swą bielą, która w oczach ginie,
Odsłaniając duszący odór wysypiska.
Niewinność szybko znika, jak nafta się pali.
Pozostaje brnąć w gnoju cudownej krainie,
Śmiejąc się, wracać z tłumem do swego mrowiska.
Marzec 2006
Pokolenie
teraz już nie ma o co walczyć
wystarczy tylko wyciągnąć rękę
i mamy wszystko w ilości większej
niż mógłbyś sobie to wyobrazić
i mamy miłość i mamy brata
i słońca wielkiej wiary blask
teraz już nie ma za czym gonić
życie to tylko garstka piasku
dzierżona nieopatrznie w dłoni
małego dziecka w klatce czasu
sekundy lata uciekają
niechybnie gdzieś między palcami
teraz nie ma przed czym uciekać
więc wychodzimy samotni szczerzy
nie patrząc na to czy ktoś uwierzy
czy kłamstwem plunie nam w jasną twarz
więc uciekamy do światła lampy
żeby zabijać próżnię - jak ćmę
myśmy wierzyli – miłość to miłość
wiara jest wiarą a śmierć to śmierć
myśmy ufali kształtom przedmiotów
nawet gdy we mgle rozmyta treść
czyniła echo naszego głosu
ulotnym wrzaskiem
* * *
...a kiedy ona cię kochać przestanie
odstąpią góry morza i doliny
od ciebie gdy ją porzucisz w noc ciemną
za szklaną taflą deszczów i snów nieprzejrzystych
uciekną psy dzieci nocy i wiatr
zamknie za tobą swe usta
poczujesz brzytwę trawy na czarnym policzku
i łaskotanie ognia purpurowej ściany i wiara cię
nawiedzi tak że będzie boleć
a woda nie ukoi swym chłodnym lazurem
a kiedy ona cię kochać przestanie
pójdziesz prosto przed siebie bez celu
bez końca drogą krętą i wąską
drogą zamazaną
bez krwi blady jak obłok
w dzień pierwszego śniegu
bez nas
wbrew pozorom mieliśmy bardzo dużo czasu
by zaszyć się w ciemnościach dworcowych neonówek
ukryć twarze w dłoniach zamknąć drzwi na słowo
honoru i wyjść nie myśląc o złodziejach mebli i rowerów
mogliśmy też pozostać drzewami na wielkiej pustyni
by nie wiedzieć dlaczego i jak długo jeszcze
mogliśmy iść po lesie albo podróżować przed siebie
samochodem śpiewając coś odpowiedniego tak wygląda wolność
mogliśmy też walczyć lub próbować walczyć o każdą
płytę chodnikową kartkę zdjęcie kwiatek
mieliśmy wystarczająco dużo czasu by pożegnać się
z przeszłością by zasnąć we mgle wieczoru
i nie obudzić więcej zmysłów przy obcym człowieku
może powinniśmy zaczekać aż nadejdzie ta właściwa godzina
zamiast rozkradać łapczywie sekundy jak pióra
ptaków malowane zmierzchem rzeźbione świtem
a może należało odejść nic nie mówiąc już na początku
tylko popatrzeć na siebie i z twarzy odczytać wszystko
co może się wydarzyć ale nie nadejdzie
wbrew pozorom mieliśmy dużo czasu by nie istnieć
Raport z M.
23 grudnia w godzinach nocnych
z siódmego piętra Szpitala Powiatowego
wyskoczył mężczyzna z ręką w gipsie
lat około 40 i zginął na miejscu.
A mógł żyć! – mówią – Dlaczego to zrobił?
Mógł żyć – miał tylko złamany nadgarstek…
Mógł żyć – zostawił rodzinę, czekoladę
na stole sok pomarańczowy…
Nigdy się nie dowiedzą,
jakie to nieszczęście
złamać tylko nadgarstek
próbując wycelować
z rewolweru
w głowę
Portret współczesnej nastolatki
Jej usta pozostały wilgotne i świeże
pod grubą warstwą szminki
zgwałcone tysiącem obcych języków
Jej włosy nie stały się martwe
od kłębów trującego dymu papierosów
nakładanych co wieczór jak fałszywy balsam
Jej ramionom nie odebrał blasku
szorstki dotyk tysiąca męskich rąk
Jej piersi są ciągle młode i jędrne
ze śmiesznie sterczącymi różowymi sutkami
nawet oddane w posiadanie setkom obcych warg
Jej nogi wciąż są tak samo zgrabne i szczupłe
choćby nawet codziennie rozkładała je
przed innym kochankiem
Jej wnętrze pozostaje tak samo puste
choćby nawet tańczyła ufała błądziła
i codziennie wstawała żądna świeżych doznań
Dlaczego więc płacze?
Mielec 2005
Obiad z ludożercą Tadeuszowi Różewiczowi
najpierw były problemy z odprawą
że to bez paszportu można z tak dalekiego kraju
i że noży nie wolno nosić w samolocie
list od Tadeusza Różewicza załatwił sprawę
później był duży kłopot z walizkami
nie mam pojęcia dlaczego przywiózł ze sobą pół domu
skóra i kości
nie miał szczęścia ostatnio
potem godzinę straciliśmy na tłumaczenie
że Chrystus mówiąc kto spożywa ciało moje i pije moją krew
wcale nie miał na myśli
kanibalizmu
wreszcie poprosił o spacer po mieście
wszystko tu inne większe i jakby piękniejsze – mówił i pytał
o te kamienice ruiny i pomniki
opowiadam to miasto nie szczędząc szczegółów
zatrzymując się dłużej na pojęciu „wojna”
którego nie rozumie i jakby nie wierzy
opowiadam więc bomby czołgi samoloty
i czarną krew płynącą w załamaniach bruku
i gniew i bezsilność i poświęcenie
opowiadam obozy gaz i ściany śmierci
znane tylko z muzeum
ludziom mego wieku
opowiadam więc Westerplatte
Warszawę Gdańsk
słucha kiwając głową
milcząc prawie śmiertelnie
jakby stał za szybą
zadowolony wstrząsem
biorę go na obiad
czekam na pierwsze słowo
które padnie z jego szerokich ust
po mojej przemowie
z braku alternatywy
wybiera świńską nogę
wreszcie jakby się łamiąc rzęzi ponad blatem
wie pan stało się wiele nie mogę zaprzeczyć
ale Ziemia się kręci cokolwiek pan powiesz
ja i tak będę wierzył
że człowiek jest dobry
i od takich się można cokolwiek nauczyć
Wędrowiec po morzu chmur
opis obrazu C. D. Friedricha
nigdy nie wybadamy co przyśniło mu się
nim stanął odwrócony na krawędzi skały
może cisnął zegarek w otchłań czas zatrzymał
tkwiąc nieruchomo na wybranym szczycie
dlaczego na tym?
pozornie nie dzieje się tu nic
morze ze świerków granitu i mleka
droga która zaprowadziła go w górę
pozostanie zawsze tajemnicą
buty musiał mieć wygodne inaczej nie doszedłby
na falochron linii chmur
odwagę musiał zbierać długo
zielony płaszcz zakładać starannie
włosy rozwiać niebieskim wiatrem w nieładzie
być poetą to prawie tak jak być malarzem
skały były czarne i śliskie a mgła
osiadała na rzęsach
nie dowiemy się nigdy o napięciu mięśni ścięgien
sile woli i walce jaką stoczył z opiekuńczą matką
zatroskaną kochanką
ważne jest to że stoi patrząc w otchłań
nogi trzyma pewnie prawa ręka ściska kostur
nie zamierza więc skakać
popatrzy odwróci się zejdzie
lecz kiedy to nastąpi nie dane nam poznać
nie spojrzymy nigdy w jego oczy
nie policzymy kropel potu
nie dotkniemy zachwytu granitem i wanilią chmur
nie zajrzymy pod zmarszczone a może właśnie pogodne czoło
przestrzeń pozostanie przestrzenią
zbyt wielką by zmieścić ją w kadrze ogarnąć wzrokiem
on będzie zatrzymywał czas
a my będziemy obserwować fałdy płaszcza
opinającego skórę jego pleców
Rugia 19 IV 08
Gdzie jesteś?
przybądź aniele o złamanym skrzydle
o posklejanych ropą pióropuszach przybądź
i zabierz mnie stąd!
przyszli źli ludzie oni cię skrzywdzili
a przecież wciąż masz uśmiechniętą twarz
dlaczego boli ta samotność która pośród gawiedzi
otacza mój łeb
dlaczego szukając miłości ciągle patrzę
między karty starych ksiąg
wszystko się kończy – to jest moja wina
aniele o złamanym skrzydle przybądź ponownie
i zabierz mnie stąd!
zabierz mnie i unieś wysoko
polećmy nad miastami
tam gdzie wiatr niesie tylko ukojenie
tam gdzie nóż staje się tylko narzędziem
tam gdzie wędrowne ptaki zakładają gniazda
gdzie kończy się włóczęga i zaczyna świat
przybądź aniele o złamanym skrzydle przybądź z daleka
i zabierz mnie stąd!
popłyńmy nad lasami i nad dolinami
zobaczmy z góry śmieszny szklany łańcuch chmur
pokaż mi niebo świetliste niebo gwieździste pokaż
jednym skinieniem głowy ukołysz mój ból
Mielec 16 września 2007, wschód słońca
Remedium
Kiedy w końcu przyjdzie mi umrzeć
kiedy wszyscy odstąpią ode mnie
Ty odejdziesz i wiary mi braknie
zadrży serce nazwane kamieniem
kiedy nawet swą duszę zaprzedam
i nie będzie światła i miłości
a nadzieja pozostanie słowem
wiatr owieje mi głowę oddechem
martwym jak widok miasta
na starej pocztówce
Kiedy nawet przyjdzie mi zniknąć
i zostawić tu miłość i szczęście
kiedy Bóg zapuka mi w okno
i uśmiechnie się do mnie łagodnie:
Miałeś rację, mówiąc, że mnie nie ma
lecz choć żyłeś beze mnie - mi powie -
ciągle czułeś ten dotyk bieli piór na dłoni
ciągle poszukiwałeś i byłeś mi cenny
Kiedy wstanę aby już nie walczyć
tylko by się spokojnie ułożyć
i zabraknie słów by opisywać
i zabraknie myśli aby tworzyć
Kiedy wreszcie nic już nie będzie
nawet żadnej cienistej alei
i tuneli i trąb jerychońskich
i tych murów i krat dookoła
ani kobiet tańczących w bieli...
Powiem tylko słowo dziękuję
i odejdę tak jak się znika
z wnętrz gdzie orkiestra gra zawsze do końca
gdzie tańczą i się bawią i nie zauważą
I wesoły wymknę się chyłkiem
a śmierć będzie już tylko wspomnieniem
wiatr kurz wmiecie na moje miejsce
puste krzesło zajmie ktoś inny
tylko sztuką będzie być cieniem
gdy nadejdzie nowy wschód słońca